Choroba ta wywołana jest przez spadek odczynu wody poniżej poziomu 5. Do zdarzenia tego może dojść gwałtownie (bezpośredni skok o kilka oczek) lub na przestrzeni dłuższego czasu (skok pH jest stopniowy). W pierwszym przypadku ryby zazwyczaj od razu zaczynają dziwnie się zachowywać i sygnalizować niepokojące oznaki. W przypadku drugim objawy choroby mogą się pojawić dopiero po dłuższym czasie lub tylko w przypadku, gdy wpuszczamy do akwarium nowe ryby albo trzymamy w nim już wiekowych pupili o osłabionym systemie odpornościowym (pozostałe ryby mogą się w pewnym stopniu przystosować do nowych warunków). Najczęstszymi objawami choroby kwasowej są problemy ryb z oddychaniem. Powodem tego jest stopniowa degradacja skrzeli oraz bezpośredni wpływ pH na wysycenie hemoglobiny tlenem. Obniżenie odczynu powoduje ograniczenie wiązania tlenu z wody, a co za tym idzie jego transportu wraz z krwią. Jednocześnie zmniejszenie stopnia wysycenia hemoglobiny tlenem przyczynia się do wzrostu prężności dwutlenku węgla we krwi (zatrucie dwutlenkiem węgla jest bezpośrednią przyczyną ewentualnych zgonów ryb).
Po stwierdzeniu zbyt niskiego pH w naszym akwarium podstawowym zadaniem jest wyeliminowanie przyczyny, która ten stan spowodowała (np. usunięcie zalegającej materii organicznej). Następnie po dokładnym sprawdzeniu wszystkich parametrów wody (głównie pH, twardość wody, azotany, azotyny i amoniak) podmieniamy systematycznie jej część (około 1/3) bez konieczności usuwania ryb. Po każdej podmianie przeprowadzamy kontrolę odczynu wody oraz pozostałych jej parametrów, a podczas całego procesu intensywnie ją przewietrzamy. Woda, na którą podmieniamy powinna mieć odczyn obojętny (pH=7). Ponieważ układ odpornościowy naszych ryb mocno osłabł, wskazane jest zastosowanie odpowiednich preparatów witaminowych i uzdatniających wodę (np. Tetra AquaSafe, Aqua Art Safe Water, Sera Aquatan, Tetra Vital, Tropical Multimineral itp.). Wodę w zbiorniku możemy też zalkalizować poprzez wprowadzenie wapiennych elementów dekoracyjnych (pamiętamy jednak, żeby tego typu operacje przeprowadzać z umiarem). W przypadku uszkodzenia skrzeli ryb osobniki te poddajemy eutanazji.
