Żywe rośliny w akwarium pełnią rozmaite funkcje, zarówno te estetyczne, jak i pożyteczne:
stabilizują środowisko wodne
produkują tlen
pożytkują produkty odpadowe - CO2
rozkładają szkodliwe substancję zawierające azot (szkodliwy amoniak jest rozkładany do azotynów i azotanów)
są konkurentami pokarmowymi dla glonów - pośrednio hamują ich rozwój
służą jako pożywienie
tworzą mikroklimat dla rozwoju różnych pożytecznych organizmów żywych, np. planktonu, pożytecznych bakterii
tworzą naturalne kryjówki dla ikry, narybku oraz bardziej płochliwych ryb
mogą działać antybiotycznie
odtruwają wodę np. z związków siarki
rozpraszają oświetlenie
tworzą miejsca, gdzie ryby mogą się rozmnażać, stanowią nośnik tarła
stanowią element dekoracyjny
działają uspokajająco i odprężająco
służą do odzwierciedlenia środowiska naturalnego - imitują fragment natury
Nabywając rośliny akwariowe należy zwrócić uwagę na:
kondycję roślin - nie kupujemy chorych (zdrowe rośliny charakteryzują się soczyście zielonymi i mocnymi liśćmi, łodygi i korzenie nie powinny gnić ani nie powinny być połamane), nie możemy liczyć jedynie na uczciwość sprzedawcy,
musimy także zwrócić uwagę na temperaturę wody w jakiej przechowywane były rośliny tropikalne w sklepie zoologicznym - jeżeli były trzymane w zbyt zimnej wodzie, to najprawdopodobniej nie przetrwają zbyt długo w naszym akwarium po zakupie,
obecność roślin w akwarium jest tak samo ważna jak obecność ryb, dlatego kupując je musimy zwrócić uwagę na ich wymagania pod względem oświetlenia, temperatury, pielęgnacji czy sposobu sadzenia (pojedynczo, w grupach, w tyle, na środku, z przodu),
ważnym parametrem w doborze roślin jest ich wysokość, na jaką mogą urosnąć - rośliny wyrastające ponad wodę tracą liście a nawet zamierają,
przed zakupem roślin dobrze jest przygotować plan ich aranżacji w naszym akwarium z uwzględnieniem rozmieszczenia wszystkich dekoracji,
zbyt duża ilość roślin w akwarium nie jest korzystna, dlatego przyjmuje się, że na jedną roślinę należy przeznaczyć około 40 cm² powierzchni dna,
rośliny można pozyskać również ze środowiska naturalnego, trzeba jednak uważać, aby wraz z nimi nie wprowadzić do akwarium chorób, szkodników (np. ślimaków) czy pasożytów. Dlatego zawsze należy je dokładnie oczyścić i wypłukać w czystej, chłodnej wodzie.
Gatunki roślin dla początkującego akwarysty
Początkującym akwarystom należy polecić rośliny niezbyt delikatne, o małych wymaganiach i tanie w zakupie. Do tej kategorii należą między innymi: