Są to zbiorniki, w których bytują wspólnie ryby i rośliny z różnych rodzin, rodzajów i gatunków. Wybierając poszczególnych mieszkańców naszego akwarium kierujemy uwagę głównie na walory zewnętrzne ryb i roślin (wygląd i sposób zachowania się w akwarium - kolorystyka, kształt, sposób poruszania się), głębokość ich występowania w środowisku naturalnym (aby w akwarium nie pozostawić przestrzeni wolnej od ryb) itp. Jednak należy pamiętać, że w zbiorniku takim można pielęgnować jedynie ryby i rośliny o zbliżonych wymaganiach w stosunku do wody, światła, temperatury, wielkości przestrzeni życiowej i odżywiania. Nie należy więc umieszczać tutaj ryb drapieżnych (słabsze ryby będą się ukrywały przed nimi, będą okaleczane a nawet zjadane przez nie), ryb rozgrzebujących podłoże lub zjadających rośliny. Należy również pamiętać, że większość ryb najlepiej czuje się wśród osobników własnego gatunku. Dlatego, w akwarium ogólnym powinno się znajdować kilka jednogatunkowych stadek, niż kilkanaście ryb, każda z innego gatunku.
Są to zbiorniki specjalnej funkcji, w których ryby przystępują do tarła, rozwija się zapłodniona ikra i w którym wychowujemy narybek. Powinno być ono niskie, do 25 cm wysokości, dość szerokie - około 40 cm i długie na 40-80 cm (wymiary te odpowiadają wymaganiom większości gatunków ryb oraz zapewniają łatwą obsługę). Najlepiej, żeby był to klejony, całkowicie szklany zbiornik, musi być odpowiednio ogrzany (prócz grzałki, filtru i napowietrzacza, powinien być używany termoregulator), oświetlony (światło nie powinno być zbyt mocne - wystarczy światło dzienne oraz słaba żarówka). Należy pamiętać, że dla narybku szkodliwe są gwałtowne zmiany oświetlenia. Dla większości gatunków ryb w takim akwarium nie budujemy żadnego podłoża, dla innych przygotować należy drobny żwirek, wygotowany torf, korzenie, kamienie, skorupę orzecha kokosowego lub doniczkę. Jeżeli chodzi o roślinność, to wystarczy pęk mchu jawajskiego lub wywłócznika. Akwaria takie powinny być również wyposażone w ruszty ikrowe (chronią one ikrę i wylęg przed kanibalizmem rodziców). Można tutaj również stosować różne techniki stymulacji tarła.
Są to akwaria, w których odwzorowujemy naturalne środowisko wodne zapewniające równowagę biologiczną (w zbiorniku sztucznym stan równowagi jest nieosiągalny, ale akwaria takie najwierniej naśladują naturalne środowisko). I tak możemy odtworzyć środowisko dla ryb żyjących w strumieniach, w jeziorach itp. kierując się wiadomościami i opisami poszczególnych gatunków ryb i roślin o ich pochodzeniu.
Zapewniamy tutaj wybranemu gatunkowi optymalne warunki życiowe mogąc w ten sposób obserwować jego zachowanie w środowisku niewiele odbiegającym od naturalnego.
Przy jego zakładaniu musimy pamiętać, że jeśli chcemy trzymać w akwarium ryby z jednego kontynentu, powinny one zamieszkiwać podobne siedliska naturalne (nie należy mieszać ryb pochodzących z różnych środowisk wodnych np. z bystrych strumieni Andów i wód sawann brazylijskich).
Jeżeli nawet nie ma problemu z pozyskaniem ryb i roślin, kłopot pojawia się w momencie aklimatyzacji ich w sztucznym środowisku. W tym przypadku akwarium powinno być minimum średnie (50-100 litrów), woda powinna być stale przewietrzana, filtrowana oraz często wymieniana. Szczególną trudność napotkamy przy hodowli ryb pochodzących z górskich strumieni (konieczność stałego ruchu wody i oziębiania jej). W okresie zimowym w akwariach krajowych należy zwrócić uwagę na zimowanie ryb zgodnie z naturalnymi wymaganiami - obniżenie temperatury do 4-8 °C. Należy jednak pamiętać, że w tych warunkach większość roślin zginie, część przewegetuje a tylko nieliczne przetrwają w dobrej formie do wiosny.
Wyobrażając sobie i mówiąc o akwarium mamy przed oczami najczęściej prostokątne - proste lub profilowane - zbiorniki, kt&´re różnią się między sobą jedynie wielkością i ich wnętrzem, a właściwie twórczą inwencją ich właścicieli. Jednak konkurencyjność wśród producentów umożliwia nam obecnie szeroki wybór akwariów zarówno pod względem kształtu, koloru, jak i ceny. W poniższym artykule pozwolimy sobie zapoznać was z szeroką gamą dostępnych produktów na krajowych oraz zagranicznych rynkach.
Zanim jednak przejdziemy do opisu poszczególnych produktów warto nieco zatrzymać się przy tym w jaki sposób są produkowane i z jakich materiałów.
Rodzaje szkła do produkcji akwariów:
Tak więc rodzaj użytego do produkcji szkła ma wpływ na zabarwienie szyb: od różnych odcieni koloru zielonkawego (zwykły float) do całkowicie bezbarwnego (np. OptiWhite lub ExtraClear Plus).
Natomiast o grubości szyb zbiornika decydują międzynarodowe normy DIN 32622 - ma to zapobiec ryzyku związanemu z powstającymi w akwarium naprężeniami. Grubość szyby, użytej do budowy akwarium, uzależniona jest tylko od dwóch wielkości - długości i wysokości zbiornika (wysokości słupa wody). Przy produkcji zbiorników o długości przekraczającej 250cm stosuje się grubszą szybę na dno akwarium w stosunku do jego ścian bocznych. Ściany zbiorników często posiadają, jeżeli jest to konieczne, dodatkowe specjalne listwy wzmacniające montowane na przedniej i tylnej ścianie oraz wzmacniające poprzeczki.
Wszystkie krawędzie akwarium są precyzyjnie wykonane - szlifowane i polerowane, aby zapobiec ewentualnym skaleczeniom.
Szyby łączone są za pomocą specjalnych klei akwarystycznych, jak silikon czy kleje na bazie szkła wodnego.
W zależności od użytego rodzaju kleju oraz wielkości zbiornika stosuje się spoiny cienkie (szyby praktycznie przylegają do siebie), grubsze, pojedyncze, podwójne. Ważne jest, żeby klej zawsze rozprowadzony był równomiernie i był bio-neutralny. Również i tutaj mamy do czynienia z różnymi kolorami połączeń, np.: czarny, biały, transparentny.
Polscy producenci akwariów, a jest ich niesamowicie dużo, oferują szeroką gamę produktów:
typowy, klasyczny zbiornik o czterech prostokątnych ścianach i dnie. Dostępne są w całej gamie rozmiarów, od wysokich do niskich, od szerokich do wąskich. Minimalny rozmiar - 12l, maksymalny do 960l.
zbiornik o czterech ścianach z profilowaną przednią szybą (odpowiednio wygiętą) i dopasowanym dnem. W zależności od kształtu frontowej ściany wyróżniamy:
Akwaria owalne - przednia ściana jest półokrągła. Dostępne rozmiary od 23l do nawet 960l.
Akwaria falowane- przednia ściana jest w kształcie fali.
zbiornik ten wykonany jest z dwóch ścian: tylnej oraz przedniej profilowanej w całości (odpowiednio wygiętej).
są to zbiorniki z sześcioma ścianami: przednia szyba została ścięta, dzięki czemu pojawiły się dwie, dodatkowe ściany narożnikowe. Celem tego zabiegu jest uwydatnienie głębi podwodnego świata. Zbiorniki te są dostępne w rozmiarach 54l do 200l.
jest to zbiornik o trzech ścianach, przy czym ściana frontowa jest profilowana - półokrągła lub półowalna (odpowiednio wygięta). Ich kształt umożliwia ustawienie w kącie / narożniku oraz zapewnia niezwykłą głębię obrazu. Zbiorniki te dostępne są w rozmiarach 70l - 410l.
zbiorniki te posiadają sześć ścian, wszystkie są tego samego rozmiaru. Są to małe zbiorniki, dostępne w rozmiarach od 17,5l do 52,5l.
Typu cube - wszystkie boki tego akwarium są równe, łącznie z dnem - swoją formą przypominają kostkę. Dostępne są zbiorniki już od 4l nawet do 216l.
Kolorowe - szyby są najczęściej koloru czerwonego, zielonego, żółtego lub niebieskiego, a zbiorniki niewielkich rozmiarów.
Kule - bardzo małe zbiorniki, które nie nadają się do przetrzymywania w nim żadnego gatunku ryb.
Oczywiście oprócz opisanych powyżej kształtów zbiorników, zagraniczne firmy oferują szeroką gamę produktów dekoracyjnych. I tutaj wyobraźnia projektantów nie zna granic, szczególnie w przypadku zbiorników małych, tzw. nano (do 40l).
Mamy do wyboru zbiorniki ozdobione wymyślnymi ramkami oraz elementami dekoracyjnymi, które wchodzą w skład zestawu o dźwięcznych nazwach: „miasto”, „mój ogródek”, „rybka”, „baronowa kolumna” itd. Są to zestawy pochodzące z linii Aqua Deco firmy Zolux, które raczej przeznaczone są bardziej do ozdoby niż hodowli ryb (pojemność tych akwariów to około 6l). Podobnie jest z linią Bamboo - zbiorniki, z wykończeniami drewnianymi lub Art’Line - akwaria o fikuśnych kształtach przypominających serce czy jabłko.
Inną firmą specjalizującą się w produkcji dekoracyjnych zbiorników jest Hagen, która stworzyła nowoczesną oraz stylową linię Fluval EDGE. Jest to kompletny zestaw nano zbiornika, w skład którego wchodzą: akwarium, szczelna pokrywa, oświetlenie typu LED, filtr oraz uzdatniacze wody. W tym przypadku zbiornik opatrzony jest swoistą obudową - eleganckim stojakiem słupkowym, który kryje w sobie wszystkie urządzenia, okablowanie oraz umożliwia obserwację pupili od góry czy wypełnienie zbiornika po brzegi. Niewątpliwymi wadami tego rozwiązania jest utrudniony dostęp do środka oraz czyszczenie zbiornika (tylko drewnianą obudowę można zdjąć - górna szyba przymocowana jest na stałe).
Pomijając już akwaria dekoracyjne, zagraniczni producenci oferują nam także specjalistyczne zbiorniki, z wydzielonym miejscem w jednym z narożników na dodatkową komorę przelewową - tzw. sumpy. A wszystko to za sprawą japońskiej firmy ADA (Aqua Design Amano), która w swojej ofercie ma także zbiorniki typu „waterfall”. Przeznaczone są one przede wszystkim do uprawy emersyjnej roślin, a ich konstrukcja opiera się o półki szklane (2 lub 3 poziomy), przez które cały czas przepływa woda z góry na dół (jak wodospad). Dno zbiornika można dodatkowo zaaranżować dla ryb (dostępna głębokość 12 lub 17cm).
Opisane w tym artykule akwaria nie wyczerpują w całości dostępnej oferty. Są to zbiorniki, które bez trudu możemy nabyć w polskich sklepach akwarystycznych.