Domowe Akwarium Pl

Wszystko o drewnie w akwarium

Najczęściej zadawane pytania dotyczące korzeni

Te i inne pytania nurtują wielu, mniej lub bardzie doświadczonych, akwarystów. Ponieważ krąży wiele mitów i nieprawdziwych informacji dotyczących zarówno samych właściwości drzewa, jego toksyczności, przydatności lub możliwości zastosowania w naszych zbiornikach, postaram się w tym artykule przybliżyć ten temat naszym czytelnikom.

Rodzaje drewna

Zacznijmy od rodzajów drzewa, które chcielibyśmy wykorzystać do aranżacji naszego akwarium:

A jak sprawdzić czy mamy do czynienia z drewnem liściastym, czy iglastym. Istnieje prosta metoda wymagająca nawiercenia głębokich otworów w niewidocznym miejscu i powąchanie wiórów. Drewno iglaste rozpoznamy po żywicznym zapachu (zapachu terpentyny), jodła dodatkowo wydziela zapach wanilii, drewno dębowe oraz topola czarna wydzielają wyraźną woń garbników - cierpko-kwaśny zapach.

Definicje i parametry dotyczące drewna

Co jeszcze powinieneś wiedzieć o drewnie, zanim zdecydujesz się je preparować:

Warto jeszcze omówić niektóre parametry drzewa, które z punktu widzenia akwarysty są istotne. Należą do nich:

Preparowanie drewna

Nie ma drzewa, które byłoby obojętne dla mieszkańców środowiska wodnego. Każdy rodzaj drzewa zawiera w swoim składzie jakieś toksyczne związki, które pod wpływem wody są wypłukiwane i mogą stanowić zagrożenie, jeżeli zostanie przekroczone określone stężenie tego związku. Preparowanie drewna ma na celu dezynfekcję drewna, unieszkodliwienie niebezpiecznych związków, aby zminimalizować jak najbardziej ich toksyczny wpływ w naszym akwarium. Dlatego ta czynność jest niezbędna zarówno dla zakupionych korzeni, jak i tych samodzielnie wyszukanych.

Sposób preparowania drewna ściśle zależy od jego rodzaju: liściaste, iglaste, owocowe oraz tego, czy jest świeże (żywe), czy wysuszone (martwe). Do preparacji nie nadają się korzenie/kawałki drewna/gałęzie spróchniałe (w różnym stadium rozkładu) oraz pokryte w znacznej części pleśnią/grzybami itp.

Preparowanie drewna liściastego

Substancjami szkodliwymi dla ryb w tym przypadku są substancje garbnikowe (przede wszystkim taniny oraz związki fenolowe), które należy maksymalnie zminimalizować poprzez właściwą preparację drewna.

Korzeń zakupiony w sklepie lub wyłowiony z bagna/torfowiska/zbiornika wodnego, w którym przebywał kilka lat:

Znaleziony suchy/martwy korzeń z drzewa liściastego:

Świeże/żywe drewno liściaste – takie drewno posiada największą ilość szkodliwych substancji:

Preparowanie drewna owocowego

Substancjami szkodliwymi dla ryb w tym przypadku są substancje garbnikowe – glikozydy cyjanogenne, które doskonale rozpuszczają się w ciepłej/gorącej wodzie i wraz z nią są usuwane. W związku z tym tylko duże korzenie wymagają wcześniejszego sezonowania/podsuszenia.

Korzeń suchy/martwy, który przeleżał na dworze kilka lat oraz małe korzenie/gałęzie żywe/świeże:

Duże korzenie świeże/żywe, których nie możemy gotować:

Preparowanie drewna iglastego

W tym przypadku najbardziej szkodliwymi związkami dla ryb są żywice (kwasy żywiczne i ich pochodne). Jedynym gatunkiem, który nie posiada przewodów żywicznych i nie wytwarza komórek żywicznych jest jodła. Żywice to związki nierozpuszczalne w wodzie, dlatego długie moczenie/gotowanie takiego drewna w celu pozbycia się tych związków nie ma sensu – ich toksyczność wciąż jest taka sama. Również długie suszenie nie neutralizuje żywic całkowicie (tylko lotne związki), gdyż w ich składzie są także związki nielotne (trudno parują). Dlatego drzewo suche/martwe, jak i świeże/żywe preparujemy dokładnie tak samo, przy czym w drugim przypadku proces będzie trwał znacznie dłużej. Preparacja drewna iglastego polega na zobojętnianiu kwasów żywicznych przy pomocy roztworu wodorotlenku sodu NaOH (zmydlanie) – produktem reakcji będzie żywiczan sodu, dobrze rozpuszczalny w wodzie. Etapy preparacji:

Używając tej metody należy niezwykle uważać przy kontakcie z substancjami chemicznymi oraz podczas samych kąpieli – należy stosować środki ochrony indywidualnej (rękawice gumowe, ochrona oczu, ochrona dróg oddechowych) oraz cały proces przeprowadzać w dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Preparowanie drewna tą metodą przeznaczone jest dla osób dorosłych i odpowiedzialnych.

Teoretycznie dobrze spreparowane drewno iglaste nie powinno stanowić zagrożenia dla naszych ryb. Jednak w praktyce może się okazać, że proces zmydlania przeprowadzaliśmy za krótko, a wodorotlenek sodu nie został zneutralizowany całkowicie. Dlatego każdy akwarysta musi sam zadecydować, czy chce ponosić ryzyko z tym związane i narażać swoich podopiecznych.

Dodatkowe informacje

Duże korzenie, które nie mieszczą nam się w żadnym naczyniu do gotowania zalewamy wrzątkiem (z środkiem dezynfekującym lub nie) w odpowiednim pojemniku, np. wannie, beczce itp.

Każdy korzeń, niezależnie od rodzaju drewna, ulega stopniowemu rozkładowi w środowisku wodnym. W wyniku tego rozkładu powstaje brązowy nalot na korzeniu, który brudzi ręce. W odpowiednich i sprzyjających warunkach drewno atakowane jest również przez różne gatunki grzybów (przeważnie pleśniowe) lub bakterie. Powinniśmy wówczas zbadać parametry wody, usunąć ewentualną przyczynę powstania pleśni i oczyścić korzeń mechanicznie oraz przez ponowne zagotowanie go (grzyby giną w temperaturze 60°C).

Źle spreparowany korzeń lub korzeń spróchniały/który już gnije barwi znacząco wodę, może powodować psucie wody, jej nieprzyjemny zapach, śnięcie ryb.

Korzeni nie lakierujemy - każdy rodzaj farby jest toksyczny, nie mówiąc o tym, że polakierowany korzeń nigdy nie zatonie, a mokrego korzenia nie da się polakierować (farba nie będzie się trzymała).