Właściwe oświetlenie akwarium to kolejny Must-Have każdego akwarium, zwłaszcza jeżeli hodujemy w nim rośliny (zjawisko fotosyntezy) ale nie tylko.
Tutaj mamy do wyboru:
Oczywiście rodzajów oświetlenia stosowanego w akwarystyce jest więcej (np. świetlówki kompaktowe czy żarniki HQI), jednak te wyżej wymienione są obecnie najbardziej popularne.
Wybierając odpowiednie oświetlenie do akwarium należy wziąć po uwagę:
Więcej na temat oświetlenia znajdziesz w artykule Oświetlenie akwarium, natomiast zestawienie świetlówek występujących na rynku wraz z orientacyjnymi cenami, długościami i widmami świetlnymi znajdziesz w artykule Rynek świetlówek.
Są dwa rodzaje lamp UV i ten podział decyduje o jej zastosowaniu: lampy niskociśnieniowe i średniociśnieniowe. Te pierwsze emitują promieniowanie UV w zakresie UV-C (czyli promieniowanie uznawane za bakteriobójcze), te drugie emitują promieniowanie w całym zakresie UV (UV-A. UV-B, UV-C).
Z punktu widzenia akwarystyki najlepsze są lampy pierwszego typu, które emitują fale o długości 254 nm - jest ona najbardziej szkodliwa dla patogenów, a najmniej szkodliwa dla ryb, roślin i samej wody (nie zmienia jej składu chemicznego oraz właściwości fizykochemicznych).
To, co taka lampa usunie (a może usuwać bakterie, wirusy, zarodniki, glony jednokomórkowe, orzęski, jaja nicieni, drożdże czy pleśni) zależy od dawki (mocy dostarczonego promieniowania w jednostce czasu na jednostkę powierzchni, wyrażanej w μJ/cm² lub μW/cm²) oraz czasu ekspozycji. I tak na dobrą sprawę lampy UV nie zabijają mikroorganizmów a jedynie modyfikują ich DNA poprzez uszkodzenie ich kwasu nukleinowego. To powoduje, że organizmy mają zahamowany wzrost i nie mogą się rozmnażać.
Wpływ na skuteczność lampy UV ma moc urządzenia, czystość tej lampy (kurz itp) oraz zmętnienie wody (ilość cząstek zawieszonych w wodzie). Dlatego w akwarystyce stosuje się system łączenia filtru i lampy UV razem. Najpierw woda z akwarium jest oczyszczana przez filtr (usuwane są cząstki), a następnie woda przepływa przez lampę UV zamkniętą w obudowie (następuje jej sterylizacja) i wraca do akwarium. W ten sposób działanie lampy UV nie ma żadnego wpływu na bakterie zaszczepione w filtrze.
Bardzo istotna w lampach UV jest sama długość fali, gdyż lampy z falą poniżej 250 nm mogą powodować zamianę azotanów w azotyny, co zaburza obieg azotu w akwarium.
Moc urządzenia oraz czas jego działania zależy od wielkości zbiornika, tego co chcemy osiągnąć (podobno 90% większości bakterii i wirusów ginie przy dawce 2000-8000 μW/cm², a pleśni, zarodniki, orzęski potrzebują większych dawek), czy borykamy się z jakimś problemem, czy lampę stosujemy profilaktycznie oraz konstrukcji samego urządzenia (np. zastosowanie dodatkowych odblasków).
