Jak powszechnie wiadomo ryby są kręgowcami zmiennocieplnymi. Oznacza to, że ich temperatura ciała zmienia się wraz z temperaturą otoczenia (czyli wody). Inaczej mówiąc ryby nie dysponują zdolnością do zatrzymywania ciepła, regulacji temperatury ciała oraz aktywności przemiany materii w stosunku do wahań temperatury otaczającego ją środowiska. W pewnych granicach ryby przystosowane są do zmian temperatury wody, ale zmiany te nie mogą następować gwałtownie (mamy do czynienia wówczas z tzw. szokiem termicznym).
Zbyt niska temperatura powoduje, że płyny ustrojowe ryby powoli krążą, a sama zainteresowana zapada w pewien stan odrętwienia - zaniechane zostaje żerowanie (w celu niedopuszczenia do wykrystalizowania się wody w organizmie, a w konsekwencji do zamarznięcia - przypadek skrajny w akwarium). Ryby nieprzystosowane do takich warunków (głównie tropikalne) ulegają przeziębieniu - ich układ odpornościowy ulega znacznemu osłabieniu. Ryby takie podatne są na wszelkie infekcje wtórne wywołane bakteriami, wirusami i pasożytami (np. bardzo powszechna infekcja pleśniawki). Wielokrotne skoki temperatury w dół prowadzą do poważniejszych konsekwencji (np. karłowacenie ryb, uszkodzenie skrzeli).
Zbyt wysoka temperatura powoduje znaczące zmiany osobowości ryby (tutaj bardziej narażone są ryby zimnolubne) - wywołuje u niej agresję, wzmożoną aktywność, wręcz nadpobudliwość. Skok temperatury już o 6°C poważnie upośledza układ krążenia i powoduje zatrucie toksynami. Również i ten przypadek bezpośrednio prowadzi do zakażeń wtórnych - przeważnie choroby gazowej, przyduchy.
Ryby znacznie lepiej znoszą niskie temperatury niż wysokie.
- zaprzestanie żerowania
- sklejenie płetw
- apatia, ociężałe, zwolnione ruchy
- przebywanie pod powierzchnią wody lub w pobliżu grzałki
- deformacje pokryw skrzelowych
- energiczne pływanie, nadpobudliwość, kołysanie
- próby wyskoczenia z akwarium
- zwiększenie agresji
- utrata kolorów
- zmętnienie oka
- pojawienie się pęcherzy na skórze
Po stwierdzeniu niewłaściwej temperatury wody należy ją zwiększyć/obniżyć stopniowo - około 1°C na godzinę (gwałtowne zmiany doprowadzą do szoku termicznego u ryby). Nie zapominamy o intensywnym przewietrzaniu wody. Następnie należy bezzwłocznie usunąć przyczynę zaistniałego stanu. Wskazane jest również zastosowanie odpowiednich preparatów witaminowych oraz uzdatniających wodę w celu wzmocnienia układu odpornościowego ryb (np. Tetra AquaSafe, Aqua Art Safe Water, Sera Aquatan, Tetra Vital, Tropical Multimineral itp.).
