Rak Niebieski (Cherax Destructor)

Występowanie

Rak niebieski (Yabbi) jest skorupiakiem wodno-lądowym, który w warunkach naturalnych zamieszkuje tereny bagienne, słodkowodne strumienie, rzeki, jeziora oraz zalewy. Wody te cechuje bardzo wysoki stopień nasycenia tlenem, obfita roślinność, muliste dno. W naturze raki te mogą przetrwać w wodach o temperaturze od 1°C do 35°C, przy czym poniżej 15°C wchodzą w stan częściowej hibernacji (następuje zaniechanie przyjmowania pokarmu, zahamowany wzrost zwierzęcia oraz istotne zwolnienie metabolizmu).

Wygląd zewnętrzny

W warunkach naturalnych kolor pancerza tego raka jest oliwkowo zielony do brązowego z niebieskimi, żółtymi, pomarańczowymi lub czerwonymi przebarwieniami (głównie na odnóżach i od spodu). Kolor ten wynika z różnorodności siedlisk. W akwarystyce dostępne okazy pochodzą z selektywnej hodowli i dlatego są w całości niebieskie. Tego raka wyróżniają dodatkowo mocne, szerokie i wydłużone szczypce i gładki pancerz. Samca i samicę rozróżniamy spoglądając na ich podbrzusza. Samica ma dobrze widoczny zbiorniczek nasienny umiejscowiony centralnie pomiędzy 4 i 5 odnóżami krocznymi. Samca natomiast rozpoznamy po przekształconych pierwszych dwóch parach odnóży odwłokowych, które zbiegają się wzajemnie i równolegle kierują w stronę brzucha.

Usposobienie

Rak dość agresywny i terytorialny (zwłaszcza trzymany pojedynczo) – obiera terytorium, gdzie buduje swoje legowisko / norkę. Podkopują elementy dekoracyjne w akwarium – dlatego należy je umieścić stabilnie. Atakuje ryby przydenne i krewetki, podszczypuje ryby o weloniastych płetwach. Podgryza rośliny, nawet te, które wydawałoby się, są mało apetyczne, np. zwartki. Aktywne są najbardziej po zmierzchu i przed świtem, ale na tą aktywność można wpływać poprzez regulację natężenia światła oraz temperatury wody (jaskrawe światło oraz skrajne temperatury nie są korzystne). W dzień przeważnie ukrywa się, pojawia się tylko w porach karmienia. Jak większość raków, jest to gatunek odporny i wytrzymały. Jego osowiały nastrój oraz wdrapywanie się na elementy dekoracyjne i ciągłe przebywanie pod powierzchnią wody świadczą o niedostatecznej ilości tlenu rozpuszczonego w wodzie. Należy także pamiętać, że wprowadzając nowe raki do zadomowionych osobników, zawsze będzie kończyło się walkami pomiędzy nimi.

Akwarium

Najważniejszym kryterium dla raków jest powierzchnia dna zbiornika – im większa, tym lepiej. Drugą ważną rzeczą jest zapewnienie im odpowiedniej ilości kryjówek – zwłaszcza, gdy trzymane będą z innymi zwierzętami. Muszą być one tak przygotowane, aby były niewidoczne jedne dla drugich. Wykorzystujemy do ich zbudowania kamienie, skały, groty, rurki pcv, drewniane (np. bambus), ceramiczne, łupiny orzecha kokosowego, korzenie i patyki itp. Należy tutaj uwzględnić wielkość zwierząt – aby nie zaklinowały się. Odpowiednio dobrana kolorystyka wyposażenia pozwala uwypuklić i zintensyfikować ubarwienie mieszkańców. Po trzecie dla skorupiaków tych niezbędną do życia jest mocno natleniona woda. Raki posiadają skrzela i nie oddychają powietrzem atmosferycznym. Owszem mogą przebywać na suchym lądzie, ale tylko do czasu, gdy ich skrzela są wilgotne. Z akwarium, w którym będzie brakowało tlenu, rak będzie próbował uciekać (niezbędne szczelne przykrycie zbiornika). Raki wolą przebywać w mętnych wodach, ale to nie znaczy, że woda ma być brudna. Zwierzęta te są wrażliwe na obecność amoniaku i azotynów. Dlatego wymagana jest skuteczna filtracja oraz systematyczne podmiany części wody. Oświetlenie nie powinno być zbyt intensywne, najlepiej rozproszone. Wybierając podłoże stosujemy te o delikatnych, zaokrąglonych krawędziach. Od czasu do czasu na dno zbiornika kładziemy suche liście dębu, buku lub migdałecznika oraz wysuszone szyszki olchy (niezbędne składniki diety raków).

Rozmnażanie

W warunkach naturalnych okres rozrodczy u tych raków najczęściej zaczyna się już latem, żeby swoją kulminację osiągnąć późną jesienią i zimą. Gatunek ten dojrzałość płciową osiąga zazwyczaj już przy długości ciała 6-10 cm. Samice w ciągu jednego sezonu rozrodczego składają zazwyczaj kilkukrotnie jaja w ilości nawet do 1000 sztuk (gdy samica jest starsza i doświadczona, młode mamy składają 100-300 sztuk). Zapłodnione jaja są koloru oliwkowego, mają owalny kształt i są wielkości 2 mm. Samica nosi jaja przez 19-40 dni, w zależności od temperatury wody. Jeżeli zbiornik jest niewystarczająco obszerny (jego dno) i mamy tylko jedną samicę, wskazane jest odseparowanie jej od samca na czas noszenia i odchowania młodych. W przeciwnym razie może zostać zamęczona przez samca na śmierć. Przeistoczenia larwalne zachodzą jeszcze w jajach i kończą się pierwszą wylinką. Młode rosną szybko i początkowo przechodzą wylinkę co kilka dni, później już rzadziej. Małe raczki żywią się tym samym, co duże raki.

Pokarm

Ten gatunek raka jest wszystkożerny, ale preferuje pożywienie roślinne – szczególnie butwiejące, gnijące resztki roślinne. Ich dieta musi więc zawierać pokarm roślinny: suchy lub świeże warzywa zielone (groszek, sałata, cukinia, szpinak), algi itp. Chętnie konsumują także mrożone i żywe pokarmy zwierzęce: krewetki, ryby, mięso. Ważne jest, żeby ich dieta była urozmaicona (wówczas ich instynkty łowieckie zostają mocno ograniczone), a pożywienie opadało na dno. Niezbędne jest także wzbogacanie ich diety o szyszki olchy, liście dębu, buku lub migdałecznika – składniki zawarte w tych produktach zmniejszają ryzyko pojawienia się u raków wrzodów pancerza (tzw. rdzawej plamistości). Produkty te powinny być brązowe, suche i czyste, a przed podaniem należy sparzyć je wrzątkiem. Raki także konsumują własną wylinkę, dlatego nie wyławiamy jej. Jest ona cennym źródłem węglanu wapnia – niezbędnego składnika do twardnienia nowego pancerza.