Sum Indyjski (Heteropneustes Fossilis)

Występowanie

 W warunkach naturalnych gatunek zamieszkuje bagna, rowy, stawy, mokradła oraz wolno płynące cieki, zazwyczaj ubogie w tlen, na terenie Tajlandii, Indonezji, Kambodży, Iranu, Pakistanu, Indii, Nepalu, Sri Lanki, Bangladeszu, Laosu i Wietnamu.

Wygląd zewnętrzny

Ryba charakteryzuje się wydłużonym ciałem, szeroką płetwą odbytową (to ona stanowi jej napęd), która nie łączy się z zaokrągloną płetwą ogonową. Pozostałe płetwy są krótkie (6-7 promieni). Pierwsze promienie płetw piersiowych są wydłużone i przekształcone w kolce, które zawierają gruczoły jadowe. Używa ich do obrony i przepędzenie intruzów. Dlatego należy szczególnie uważać podczas konserwacji zbiornika czy przenoszenia ryby (nie należy do tego celu używać siatki). Wszelkie ukąszenia należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem (zdarzały się przypadki śmiertelne). Posiada ona 4 pary wąsów, nie ma łusek, a jej barwa jest szaro brązowa z dwoma jaśniejszymi pręgami biegnącymi wzdłuż ciała. Dodatkowo boki upstrzone są mniejszymi, ciemniejszymi plamkami. Kolor tej ryby w znacznym stopniu zależy od temperatury wody oraz jej nastroju (gdy jest zestresowana, jej pręgi robią się wyraźnie jaśniejsze). Gatunek jest przystosowany do trudnych warunków w jakich przyszło mu żyć poprzez dodatkowy narząd umożliwiający oddychanie powietrzem atmosferycznym, tzw. narząd nadskrzelowy. Jest to powiększona ku górze część komory skrzelowej, z której wychodzą  po obu stronach kręgosłupa długie, cylindryczne, ślepo zakończone worki powietrzne. Jednocześnie jest zdolny wytworzyć odpowiednią ilość śluzu, która zabezpiecza jego skórę przed wyschnięciem (w zależności od warunków na kilka do kilkunastu godzin). Potrafi także przemieszczać się w celu odnalezienia zbiornika wodnego. Dymorfizm płciowy widoczny jest dopiero po osiągnięciu przez ryby dojrzałości płciowej. Samica jest wyraźnie grubsza, u samca za to można zaobserwować tuż przed płetwą odbytową jego narząd płciowy – brodawkę.

Usposobienie

Ryba jest umiarkowanie agresywna i terytorialna. Na jej zachowanie duży wpływ ma rozmiar akwarium (w za małym staje się nieznośna) oraz dobór towarzystwa (unikamy innych gatunków przydennych oraz mniejszych ryb). Jest stadna – jednak ze względu na jej rozmiary nie poleca się hodowli grupy (no chyba że dysponujemy odpowiednimi warunkami). W grupie zaznacza się hierarchia – dominująca jest przeważnie samica. Gatunek prowadzi nocny tryb życia, w dzień ukrywa się w upatrzonej kryjówce. Pobiera pokarm z dna – jest bardzo żarłoczny, a przy tym wydziela sporo odpadów. Za współtowarzyszy dobieramy ryby podobnych rozmiarów oraz takie, którym nie będzie przeszkadzała jego nocna aktywność. Będą to więc większe gatunki karpiowatych czy kąsaczowatych oraz pielęgnice.

Akwarium

Dla pojedynczej ryby zbiornik musi być naprawdę duży, jeżeli preferujemy spokój w akwarium. Światło powinno być rozproszone – jeżeli zastosujemy roślinność pływającą, to pamiętamy o pozostawieniu wolnego miejsca, żeby ryba mogła zaczerpnąć powietrza. Wymagane jest miękkie i drobne podłoże, kryjówki wśród gładkich kamieni, korzeni, rurek plastikowych, dosyć gęsta roślinność (jednak muszą to być trwałe gatunki, gdyż nasza ryba może je podkopać lub wywrócić), wolne przestrzenie do swobodnego pływania (w strefie dennej), szczelne przykrycie akwarium (ryba może wypełznąć). Niezbędna jest bardzo skuteczna filtracja, podmiany wody raz na dwa tygodnie i systematyczne czyszczenie podłoża z materii organicznej.

Rozmnażanie

Ryba jajorodna. Dojrzałość płciową samica osiąga po uzyskaniu 12 cm, a samiec po uzyskaniu 8 cm. Rozmnażanie można przeprowadzić w akwarium ogólnym lub specjalnie do tego celu przygotowanym. Tarło możemy pobudzić poprzez symulowanie pory deszczowej lub podmianę 2/3 ilości wody na chłodniejszą (tak o 5˚C). Z grupy ryb do tarła przystępuje dominująca samica i najsilniejszy samiec , który uprzednio nerwowo goni ją wraz z pozostałymi, dojrzałymi samcami. Do tarła dochodzi w późnych godzinach wieczornych lub wczesnym porankiem. Wówczas samiec wygina ciało i przyciska się do samicy. Ona wyrzuca partiami ikrę, którą on zapładnia. Proces powtarza się do momentu uwolnienia wszystkich jaj z ciała samicy. Ikra składana jest na podłożu, zazwyczaj w uprzednio przygotowanym zagłębieniu. Pojedyncze ziarno jest rozmiaru ok 1 mm i koloru zielono brązowego. Jaja są bardzo wrażliwe na brak tlenu (szybko się psują i pokrywają grzybem). Dlatego można zaobserwować jak rodzice intensywnie pływają nad nimi. Rodzice opiekują się ikrą i narybkiem przez pewien okres. Larwy wylęgają się już po dobie (są przejrzyste, lekko brązowe, o rozmiarze ok 2,5 mm, z widocznym woreczkiem żółtkowym), utrzymują się przy dnie machając intensywnie swoimi ogonkami. Po kolejnych 5 dniach zaczynają swobodnie pływać w poszukiwaniu pożywienia. Na tym etapie wymagane są codzienne podmiany części wody. Po osiągnięciu przez narybek ok 5 cm można go przenieść do głównego zbiornika (jeżeli rozmnażanie odbywało się w osobnym akwarium).