Świderek (Melanoides Tuberculata)

Występowanie

Jest to gatunek słodkowodny, który wywodzi się pierwotnie z Azji południowo-wschodniej, a obecnie jest powszechnie spotykany praktycznie na całym świecie w strefach klimatycznych: tropikalnej, subtropikalnej oraz umiarkowanej (został sztucznie wprowadzony do środowiska). Jego siedlisko stanowią przede wszystkim czyste wody płynące i stojące o skalistym lub piaszczystym dnie (rzeki, strumienie, potoki, rowy, jeziora, stawy itp.). Jest to gatunek inwazyjny.

Wygląd zewnętrzny

Jest to niewielki ślimak, który charakteryzuje się wydłużoną stożkowatą muszlą, w kolorze oliwkowo beżowym z ciemniejszymi plamami (rdzawo czerwonawymi). Muszla jest karbowana na kilku szczytowych segmentach (z osiowymi żebrami, lekko falistymi oraz spiralnymi), z owalnym otworem zaostrzonym na szczycie. Ciało ubarwione jest na szaro, stopa krótka, szeroka głowa, oczy umiejscowione są u podstawy czułków. Gatunek ten bardzo często mylony jest z Tarebia granifera, który jednak nie posiada charakterystycznych plam na powłoce muszlowej. Świderki są nosicielami pasożytów, które mogą być przyczyną chorób u ryb oraz ludzi: Paragonimus westermani (przywra wywołująca chorobę paragonimozę), Metagonimus yokogawi (przywra wywołująca chorobę matagonimozę), Diorchiterema formosanum.

Usposobienie

Świderki, pomimo tendencji do znacznego i szybkiego powiększania swojej populacji, są bardzo pożyteczne w akwarium. Jedną z ich zalet jest przekopywanie podłoża, które nie powoduje przemieszczania roślin czy elementów dekoracyjnych, ani nie powoduje uszkadzania korzeni roślin. Przyczynia się natomiast do tworzenia „kieszeni powietrznych”, które ułatwiają wymianę gazową i powodują zdrowy wzrost korzeni naszych roślin. Kolejną zaletą wydaje się ich wrażliwość na jakość wody - przez co są idealnym jej wskaźnikiem. Jeżeli będą przebywać głównie blisko powierzchni wody znaczy to, że z naszą wodą w akwarium dzieje się coś niedobrego i wymaga ona natychmiastowej podmiany. Nie jedzą zdrowych roślin, za to mogą zjadać ikrę i larwy ryb. Są to spokojne ślimaki, które nie wyrządzają krzywdy i nie przeszkadzają innym mieszkańcom zbiornika: krewetkom i spokojnym rybom. Unikamy dużych, agresywnych ryb i naturalnych drapieżników (chyba, że planujemy ograniczenie populacji). Świderki prowadzą nocny tryb życia, w dzień zakopane są w podłożu.

Akwarium

Jak w przypadku wszystkich ślimaków, ważny jest nie tyle litraż zbiornika, jak powierzchnia jego dna – im większa tym lepiej. Świderki wymagają grubej warstwy podłoża, w którym swobodnie będą mogły kopać swoje nory. Woda nie powinna mieć mocnego przepływu, powinna być dobrze natleniona. Niezbędny jest skuteczny filtr oraz systematyczne podmiany części wody. Konieczne wydaje się także użycie skał, kamieni oraz korzeni – po pierwsze, w celu stworzenia zacienionych obszarów, po drugie, w celu stworzenia naturalnych żerowisk. Światło powinno być rozproszone. Konieczne jest także użycie dodatkowego źródła wapnia w postaci wapieni, sproszkowanego marmuru, koralowców, muszli mięczaków słodkowodnych itp. Jeżeli populacja ślimaków zacznie wymykać się spod kontroli, dobrym rozwiązaniem wydaje się wyczyszczenie podłoża z zalegającej substancji organicznej.

Rozmnażanie

Jest to gatunek, który potrafi bardzo szybko się rozmnożyć i gwałtownie powiększyć swoją populację. Dzieje się tak wówczas, gdy środowisko obfituje w pożywienie i dodatkowo temperatura wody jest wysoka. Ślimaki są rozdzielnopłciowe, samica rozmnaża się jajożyworodnie. Wymaga to zapłodnienia przez samca. Zapłodnienie jest wewnętrzne. Samiec wyposażony w narząd kopulacyjny (wyrostek) zaplemnia samicę, przy czym sperma deponowana jest w zbiorniczku nasiennym (może być w nim przechowywana przez dłuższy czas i użyta gdy zarodki dojrzeją). Samica zwalnia zapłodnione zarodki do specjalnej komory – tzw. brood pouch, pozostają one w błonach jajowych. Zarodki dojrzewają przez kilka tygodni (w zależności od temperatury wody) wewnątrz organizmu samicy i posiadają w pełni ukształtowaną, małą muszlę. Podczas wylęgu młode ślimaki nadal pozostają w otoczce jajowej, która zużywana jest przez ślimaka w krótkim czasie. Po narodzinach młode ślimaki ukrywają się przez kilka miesięcy w podłożu. Reprodukcja przebiega bezustannie, a kolejne, największe zarodki są stale zwalniane przez samicę (może mieć ich nawet do 71 sztuk, znajdują się one na różnym etapie rozwoju).

Pokarm

Świderki są ślimakami roślinożernymi i padlinożernymi. Ich menu składa się przede wszystkim z glonów, gnijących i martwych roślin, martwej substancji organicznej (detrytusu), resztek pożywienia dla ryb. Dodatkowe dokarmianie z reguły nie jest potrzebne, ale dietę można im urozmaicić kawałkiem jakiegoś świeżego warzywa (odpowiednio wcześniej przygotowanego).